مقدمه
اسپید کنترلر چیست؟ اسپیدکنترلر ها یا اسم دقیق تر آن ها کنترل کننده الکترونیکی دور موتور در حقیقت مدار الکترونیکی می باشد که سرعت و دور موتور را تنظیم و کنترل می کند. در ایران به طور مخفف به این قطعه اسپید می گویند.
نام این قطعه الکترونیک به انگلیسی Electronic Speed Controller می باشد که به مخفف آن را ESC می گویند.
انواع اسپید کنترلر
طبقه بندی
در حقیقت اسپیدکنترلر ها به سه دسته اصلی تقسیم می شوند :
- اسپیدکنترلر های مخصوص موتور وسایل نقلیه برقی
- اسپیدکنترلر های مخصوص موتور های ماشین ها/کواد ها/هواپیما ها/قایق های رادیو کنترل
- اسپیدکنترلر های مخصوص پروژه های الکترونیکی
همانطور که مشخص است ما در این مقاله فنی با گزینه های ۱ و ۳ کار نداریم و میخواهیم به بررسی اسپیدکنترلر های RC بپردازیم…
اسپیدکنترلر های مخصوص موتور های ماشین ها/کواد ها/هواپیما ها/قایق های رادیو کنترل
اسپید کنترل های RC به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
- اسپیدکنترلر های مخصوص موتور های براش
- اسپیدکنترلر های مخصوص موتور های براشلس
اسپید کنترلر های براشلس خود نیز دو نوع سنسور دار و غیر سنسور دار دارند.
اسپید کنترلر های وسایل نقلیه برقی
درست هستش که ما با این نوع اسپیدکنترلر کاری نداریم ولی خب قراره بگیم اسپید کنترلر چیست؟ پس برای اطلاعات عمومی هم که شده یک سری اطلاعات سطحی از این اسپید کنترل در اختیار شما میزاریم. در حقیقت تمایز اصلی این اسپیدکنترلر ها با اسپیدکنترلر های RC در این هستش که هنگام ترمز گیری در اسپید های RC تنها عمل ترمزگیری به وجود میاد. اما در اسپیدکنترلر های وسایل نقلیه برقی علاوه بر عمل ترمز گیری اسپیدکنترلر به یک ژنراتور تبدیل شده و چرخش موتور را به نیروی الکتریکی تبدیل کرده و باتری ها را شارژ میکند. (در حقیقت وقتی شما از موتوری به عنوان ژنراتور استفاده کنید موتور مقاومت میکنه و اینطوری باعث میشه ترمز گیری انجام بشه.)
اطلاعات بیشتر درباره اسپید کنترلر های RC
قابلیت برنامه ریزی در بعضی از اسپید کنترلر ها
قابلیتی در اسپیدکنترلر های RC به نام Programing یا برنامه ریزی وجود دارد که شما میتوانید با اتصال اسپیدکنترلر خود به کامپیوتر بسته به نیاز خود آن اسپیدکنترلر را برنامه ریزی کنید. (به عنوان مثال اسپید کنترلری که روی هواپیما نصب میشه نیازی به دنده عقب و ترمز نداره و اگر اسپید شما قابلیت برنامه ریزی داشته باشه میتونید ترمز و دنده عقب رو خاموش کنید…) لازم به ذکر است اسپیدکنترلر های سنسور دار همگی دارای قابلیت برنامه ریزی هستند.
میتوانید با سرچ کردن شماره فنی اسپید کنترلر خود در اینترنت با توجه به شرکت سازنده آن از قابلیت برنامه ریزی روی اسپید کنترلتان با خبر شوید.
تفاوت اسپید کنترلر های RC با اسپید کنترلر های مخصوص پروژه های الکترونیکی (H-BRIDGE)
در حقیقت اسپیدکنترلر های RC چندین تفاوت با اسپیدکنترلر های الکترونیکی دارند، اولین تفاوت این است که اسپیدکنترلر های RC طراحی شده اند تا مستقیما به رادیو کنترلر وصل شوند، اما اسپیدکنترلر های الکترونیکی طراحی شده اند تا به آی سی های الکترونیکی و میکروکنترلر متصل شوند. و اسپیدکنترلر های RC ورودی باتری را دریافت میکنند و یک خروجی ۵ ولت تحت نام BEC در اختیار رادیو میگذارند تا رادیو کنترل بتواند روشن شود؛ اما این قابلیت در اسپیدکنترلر های الکترونیکی پروژه محور وجود ندارد.
نحوه خرید اسپید کنترلر مناسب
براش یا براشلس؟
حال که با انواع اسپید کنترلر آشنا شدید شاید بتونید حدس بزنید که چه اسپید کنترلری بخرید. و تا حدودی جواب سوال اسپید کنترلر چیست؟ رو پیدا کرده باشین.
خب اولین قدم باید تشخیص دهید که شما نیاز به اسپید کنترلر براش دارید یا اسپید کنترلر براشلس، که تشخیص دادن آن بسیار راحت است، کافی است نگاهی به اسپید کنترلر و موتور خود بیاندازید. اگر موتور شما با ۲ سیم به اسپیدکنترلر وصل شده بود شما نیاز به یک اسپید کنترلر براش دارید. اگر موتور شما با ۳ سیم به اسپید کنترلر شما متصل شده بود شما نیازمند به خرید اسپید کنترلر براشلس هستید و اگر موتور شما با ۴ سیم متصل شده بود شما نیازمند به اسپیدکنترلر براشلس سنسور دار هستید.
تعداد سل
همانطور که در مقاله باتری های لیتیوم پلیمری اشاره کردیم تعداد سل باتری خود را تشخیص دهید و اسپید کنترلر خود را حتما و حتما متناسب با باتری خود انتخاب کنید زیرا که اگر باتری شما ۳ سل باشد و این باتری را به اسپید کنترلی ۲ سل متصل کنید بی شک آن اسپید کنترلر خواهد سوخت. و البته شاید شما بگویید با خرید باتری ای با تعداد سل بیشتر، مایل به خرید اسپید کنترلری با تعداد سل بیشتر خواهید کرد؛ اما اینکار به موتور شما آسیب خواهد زد. تنها در صورتی میتوانید این کار را انجام دهید که موتور شما امکان راه اندازی با تعداد سل باتری ای که شما مایل به خرید آن هستید را به شما بدهد. اما در حالت کلی این فکر را نکنید با قوی تر کردن باتری و اسپید کنترلر ماشین کنترلی یا هواپیما یا کواد شما قوی تر خواهد شد! برای اینکار نیاز به مطالعه و کسب اطلاعات دارید. و شاید مجبور باشید که موتور را تعویض کنید و با تعویض موتور اصولا شاسی توانایی تحمل لَگد های موتور را ندارد و شاسی یا فریم شما با مشکل مواجه خواهد شد و در کل کاری پر هزینه و پر دردسری است، پیشنهاد ما تعویض ماشین یا کواد شما با مدل بالاتر است.
حداکثر جریان
یکی دیگر از ملاک های مهم در خرید اسپیدکنترلر توجه به حداکثر آمپر دهی آن اسپید است. هنگامی که شما از اسپید جریان میکشد اسپید شروع به داغ شدن میکند و اگر بیش از حد از اسپیدکنترلر خود جریان بکشید عمر اسپیدکنترلر شما کم و در نهایت منجر به سوختن آن می شود. شما باید با توجه به آمپر کشی موتور و قدرت موتور خود اسپیدکنترلر قدرتمند تری انتخاب بفرمایید.
چگونه عمر اسپید کنترلر را افزایش دهیم؟
همانطور که گفتیم با داغ شدن بیش از حد اسپیدکنترلر عمر آن کمتر شده و ممکن است بسوزد، برای مقابله با این مشکل میتوانید یک فن تهیه کنید و آن را روی هیت سینک یا ورقه ی مشبک شده آلمینیومی اسپیدکنترلر خود قرار دهید تا اسپید شما همیشه در دمای پایین تری قرار داشته باشد و در نتیجه عمر آن افزایش یابد. لازم به ذکر است هنگام خرید فن به ولتاژ کاری، دبی(میزان هوای خروجی در ثانیه یا دقیقه) و وات(قدرت فن) توجه کنید.
